W Chinach istnieje 8 głównych Świąt i jednym z nich jest Qingming Jie – 清明节 (w dosłownym znaczeniu można przetłumaczyć jako “Święto Czystej Jasności”). Jest to narodowe, chińskie Święto Zmarłych, które zaczyna się późną wiosną. Szacuje się, że historia owego święta sięga ponad 2500 lat wstecz. Zawsze wypada na początku kwietnia, zazwyczaj 4 lub 5, 106 dni po przesileniu zimowym, według kalendarza księżycowego. Ze względu na obchody, Chińczycy mają zapewnione trzy dni wolnego od pracy. W 2021 roku Święto przypada 4 kwietnia.
Najważniejsze Święto związane z kultem przodków
Qingming Jie to wspaniała tradycja narodu chińskiego od czasów starożytnych. Nie tylko promuje synowskie oddanie i budzi rodzinne wspomnienia, ale także wspiera spójność i tożsamość rodziny. Tego dnia ludzie udają się na groby swoich bliskich, aby je wyczyścić z nagromadzonych zanieczyszczeń. Następnie zapalają na nich znicze lub kadzidła i kładą kwiaty. W przeszłości Chińczycy wierzyli, że dusza po śmierci człowieka żyje tak długo, jak długo składa się jej ofiary, a także że przodkowie opiekują się i czuwają nad wszystkimi żyjącymi członkami rodziny. Aktualnie kult przodków jest traktowany jako tradycja, lecz nie w tak bardzo rozwinięty sposób jak wcześniej.
Chińskie Święto Zmarłych – tradycje i zwyczaje
Tego dnia cała rodzina zbiera się nad grobem zmarłej osoby i według hierarchii (od najstarszego do najmłodszego) oddaje mu trzykrotny pokłon w ramach złożenia hołdu i szacunku. Jedną z głównych tradycji jest też zapalenie „pieniędzy ofiarnych” na cześć zmarłych. Bardzo ważną rolę w życiu chińczyków pełni jedzenie, a więc i jego nie może zabraknąć podczas odchodów Qingming Jie. Na groby przynosi się np. miskę ryżu, herbatę lub wino. Inną tradycją jest przynoszenie ze sobą gałązki wierzby, którą kładzie się na grobie, lub zawiesza na bramie. Wierzy się bowiem, iż wierzba odstrasza zbłądzone złe duchy.
W przeszłości, dzień przed Świętem Zmarłych, było obchodzone Święto Zimnych Potraw, podczas którego ludzie nie używali ognia i spożywali tylko chłodne dania. Z biegiem czasu obydwa Święta zostały połączone w jedno. Z tego powodu obecnie podczas Qingming Jie ludzie jedzą typowe dla Święta Zimnych Potraw słodkie kulki ryżowe, owsiankę brzoskwiniową, chrupiące ciastka zwane sanzi – 馓子 lub hanju – 寒具. Dania mogą się jednak różnić w zależności od regionu. Posiłki przygotowuje się zazwyczaj dwa dni przed obchodami.
Podczas Qingming Jie również puszcza się latawce. Niektórzy dodatkowo przyczepiają do nich małe kolorowe lampiony, co szczególnie można zauważyć wieczorem, gdyż na niebie widać małe, migoczące światełka. W przeszłości zwyczajem było odcinanie sznurka latawca, aby mógł swobodnie polecieć. Wierzono bowiem, że taka praktyka przyniesie szczęście i powstrzyma nadejście chorób.
Qingming Jie w dzisiejszych czasach
Obecnie dużo chińczyków, szczególnie młodych, zamiast udać się na groby przodków, wybiera na przykład pójście na spacer bądź urządzenie pikniku. Powodem tego może być chęć spędzenia czasu na łonie natury, gdzie wszystko zaczyna w wiosnę rozkwitać, oraz próba uniknięcia tłumów ludzi. Niektórzy też nie kultywują starych tradycji i wolą spędzić chińskie Święto Zmarłych na odpoczynku w domu. W 2021 roku wprowadzono dodatkowo ograniczenia związane z pandemią – przy grobach może się gromadzić maksymalnie do 8 osób.
Polska
Chiny