Dla Chińczyków twarz ma ogromne znaczenie. I nie chodzi tu tylko o fizyczną twarz, lecz także o tą abstrakcyjną, związaną z prestiżem i honorem danego człowieka. Dobra reputacja jest wysoko ceniona i łatwo ją stracić. Mianzi (面子, czyt. mjendzy) jest szczególnie przydatna w tworzeniu i utrzymywaniu relacji międzyludzkich – guanxi.
Geneza mianzi
Chińczycy od dawien dawna są społeczeństwem kolektywnym. W społeczeństwach tego typu sposób, w jaki jesteśmy odbierani przez innych, jest kluczowy dla harmonijnego życia w zbiorowości. Utrata twarzy oznacza stracenie reputacji, zaniżenie swojego miejsca w społeczeństwie, a nawet może doprowadzić do zerwania guanxi. Z powodu obowiązującej hierarchii i zasady szanowania starszych, zazwyczaj to młodsi tracą twarz, aby nie narazić starszyzny na nadszarpnięcie wizerunku.
Przez setki lat, posiadanie twarzy oznaczało wiarygodność i niezawodność danego człowieka. Była pewnego rodzaju zapewnieniem, że zawiązywanie z taką osobą stosunków biznesowych kończyło się powodzeniem i poczuciem satysfakcji u obu stron.
Zasady – jak dobrze korzystać z mianzi?
W celu utrzymania dobrych stosunków powinno się troszczyć nie tylko o własną twarz, ale także o twarz drugiego człowieka. Jeśli „damy” twarz jednej osobie oznacza to także, że „dajemy” twarz grupie, którą reprezentuje. Tak samo w przypadku, jeśli znieważymy jedną osobę, narażamy się na niechęć w stosunku do nas całego zespołu.
Chwaląc kogoś przed zgromadzeniem, poprzez wydawanie pochwał lub wręczanie prezentu w ramach podzięki czy uhonorowania, „dajemy” mu twarz. Podnosi to wartość osoby w oczach innych. W celu dopełnienia obowiązku, jeśli ktoś wyróżnia nas, należy się odwdzięczyć.
Jeśli wyświadczamy komuś przysługę, sprawiamy, że „utrzymuje” twarz. Pomagając mu w trudnej sytuacji pokazujemy, iż zasługuje on na respekt innych. Takie małe rzeczy jak wspieranie drugiego człowieka w negocjacjach czy niewytykanie mu błędów, szczególnie przy innych, również wywołują podobny efekt.
Nie powinno się także bezpośrednio odmawiać lub nie zgadzać z innymi. Brak konkretnej odpowiedzi zazwyczaj oznacza pośrednie „nie” i ma na celu zachowanie twarzy. Sztuką jest wyłapywanie, kiedy rozmówca ma na myśli „nie” mówiąc „tak”, lecz można ją opanować.
Obarczanie innych zadaniami, które nie są w zakresie ich obowiązków, również nie jest dobrze odbierane. Wyjawianie ich nieporadności w wykonaniu czynności sprawia utratę twarzy.
Drobna zniewaga czy zawstydzenie doprowadza do utraty twarzy, powinno się więc zawsze mieć pewność, że druga osoba czuje się komfortowo i nie wprowadzać jej w zakłopotanie.
Zrozumienie mianzi, tak samo jak i guanxi, może pomóc w nawiązywaniu i utrzymywaniu dobrych stosunków międzyludzkich. Ignorowanie tego ważnego aspektu przymiotu chińskiej kultury może być powodem utraty szansy na rozwój na rynku chińskim. Aby dowiedzieć się, jakich błędów nie popełniać, jak najlepiej wykorzystywać niuanse chińskich wartości i wiele więcej, zachęcamy do zajrzenia do naszego darmowego poradnika o kulturze biznesowej w Państwie Środka.
Polska
Chiny