Chińskie imiona

Chiny to nie tylko kraj o bogatej historii i kulturze, ale to także miejsce, w którym język ma wielkie znaczenie. Chińczycy, mając do dyspozycji ponad 5000 znaków, wykorzystują je, tworząc wiele ciekawych i niesamowitych nazw. Jako że są kulturą bardzo przesądną, przywiązują ogromną wagę do liczb czy zjawisk. Tak samo ważne jest nadanie odpowiedniego imienia. Dobrze dobrane imię ma podkreślić wyjątkowość danej osoby i sprawić, że jej przyszłość będzie piękniejsza. W poniższym artykule opisujemy jak nadaje się chińskie imiona, a także jak przetłumaczyć polskie imię na chińskie.

Chińskie imiona i nazwiska

Chińskie imiona (名字 mingzi) są często jedno lub dwusylabowe, natomiast nazwiska (姓 xing) składają się z jednej sylaby i zawsze stoją na pierwszym miejscu. Jeśli ktoś przedstawia się jako Wang Lan, oznacza to, że ma na nazwisko Wang, a na imię Lan.

Według spisu ludności z 2007 roku w Chinach istnieje 4700 popularnych nazwisk, jednak spośród nich tylko ponad 100 jest najczęściej spotykanych. Między innymi te są najpopularniejsze:

• Li (李)
• Wang (王)
• Zhang (张)
• Chen (陈)
• Lin (林)
• Huang (黃)
• Wu (吴)
• Liu (刘)
• Cai (蔡)
• Yang (杨)
• Zhao (赵)
• Zhou (周)

Co ciekawe, nazwisko Li (李) nosi około 108 milionów ludzi na świecie. Na drugim miejscu pod względem popularności znajduje się nazwisko Wang (王) – tak nazywa się około 98 milionów Chińczyków.

Skąd się wzięły chińskie nazwiska? Ile jeden Chińczyk może mieć imion?

W dawnych Chinach posługiwano się dwoma typami nazwisk: nazwiska po kądzieli/nazwiska rodowe (xing 姓) i nazwiska po mieczu/nazwiska klanowe (shi 氏). Z czasem jednak to się zmieniło i już w okresie dynastii Qin i Han użytkowe różnice między shi i xing uległy zatarciu i zaczęto używać terminu xingshi (姓氏). Dzisiaj dziecko po urodzeniu otrzymuje nazwisko swojego ojca.

Chińczycy mogą mieć wiele różnych imion, w zależności od tego w jakim są w wieku lub pozycji. Dzisiaj nie używa się tak wielu różnych imion, a korzysta się głównie z tego podstawowego, zwanego też imieniem właściwym (zhengming 正名) , wielkim imieniem (daming 大名) albo po prostu imieniem (ming 名). Jest to imię formalne, jakie podaje się przy rejestracji dziecka w urzędzie. Mimo to wciąż istnieją takie imiona jak:

1. Imię dziecięce (youming 幼名) – nadawane dziecku przez dziadków, kiedy rodzice jeszcze nie zdecydowali się jakie imię podstawowe nadać.
2. Imię szkolne (xunming 訓名) – nadawane dziecku przez rodziców lub nauczyciela, kiedy dziecko rozpoczyna formalną naukę, a stosowane jest głównie w środowisku szkolnym.
3. Pseudonim (huaming 化名)

Jak nadaje się chińskie imiona?

W chińskiej kulturze istnieje wiele możliwości nadawania imion dzieciom. Każda z tych metod jest inna i wszystkie mogą być dla Europejczyków bardzo ciekawe ze względu na odmienność kulturową Państwa Środka. Co ważne, w Chinach dobre imię uważane jest za istotne dla odniesienia sukcesu w życiu człowieka, stąd tak dużo czasu poświęca się na jego wybór. Ciekawe jest także to, że każdy chiński znak może stać się imieniem. Istnieją jednak pewne zasady doboru owych znaków.

Metody nadawania imion:

1. Wybór pierwszej sylaby imienia dziecka z pokolenia na pokolenie lub motywu, który będzie powtarzał się u rodzeństwa

Na przykład:

• wszystkie nowonarodzone dzieci otrzymują imię rozpoczynające się znak jia 家: Jiarong 家荣, Jiacheng 家成 czy Jiabao 家暴
• wspólny element oznaczający drzewo 木 mù: chłopczyk może nazywać się 松 Sōng (Sosna – symbol wytrwałości), a dziewczynka 梅 Méi (Śliwa – symbol piękna)

2. Korzystanie z poezji, astrologii i przesądów (na podstawie 5 żywiołów oraz sił yin (阴) i yang (阳)

Na przykład:

• Kombinacje, które będą tworzyć pozytywne skojarzenia: 木火 Muhuo (Drewno+Ogień, jak się spali tworzy popiół, czyli ziemię)

3. Nadawanie imion, które mają podkreślać daną cechę lub odwołujące się do okoliczności narodzin

Na przykład:

• u chłopców będą podkreślać siłę, męstwo, odwagę czy wytrzymałość: 睿 Rui (dalekowzroczny), 浩 Hao (szerokie wody), 英 Ying (wyjątkowy, bohater)
• u dziewczynek zwraca się uwagę na piękno, delikatność, stąd w wielu damskich imionach można odnaleźć znaki oznaczające kwiaty: 木兰 Mulan (magnolia) czy 流 Liu (płynąca).
• dobrym przykładem jest imię 黄笑 Huang Xiao (笑 xiao jak uśmiech), nadane dziewczynce, która po narodzinach była cały czas uśmiechnięta.

Jak tłumaczyć polskie imiona na chińskie?

Jeśli robimy interesy z Chińczykami, to również warto pomyśleć nad chińskim imieniem, żeby kontrahent mógł łatwiej nas zapamiętać. Jednak jak to zrobić, aby nie uczynić żadnej językowej gafy? Imion europejskich nie da się wprost przetłumaczyć na język chiński, ponieważ Chińczycy nie używają imion w znaczeniu europejskim: Andrzej, Barbara, Katarzyna.

Aby przetłumaczyć swoje imię na język chiński, najczęściej bierze się pierwszą sylabę swojego nazwiska i szuka odpowiednika w nazwiskach chińskich. Następnie szuka się sylab podobnych do sylab występujących w imieniu, oddając je takimi znakami, które odpowiadają ich charakterowi czy wyobrażeniom o sobie. Bardzo ważne jest, aby dobrać znaki, które mają pozytywny wydźwięk w języku chińskim. Niestety osoby niezaznajomione z tym językiem mogą nieświadomie wybrać dla siebie imię, którego znaczenie nie będzie dobrze odbierane. Często zaprzyjaźnieni Chińczycy, którym udało się poznać charakter danego Europejczyka, pomagają w odpowiednim dobraniu imienia, jeśli jednak nie mamy takiego znajomego warto skorzystać z pomocy tłumacza lub osoby znającej język.

Kilka przykładów jak można fonetycznie tłumaczyć imiona:

• Anna – Ānnà 安娜
• Ewa – Aì wǎ 艾瓦
• Maria – Mǎlì 玛丽
• Marek – Mǎkè 马克
• Kamil – Kǎ mǐ ěr 卡米尔
• Marcin – Mǎ ěr qīn 马尔亲

Jest jeszcze inna metoda tworzenia imion: połączenie dwóch pozytywnych znaków tak, aby tworzyły spójny element. Tworzone w ten sposób imię nie musi pasować fonetycznie do imion polskich. Przykładowo:

• 大山 – Dà Shān (Wielka Góra)
• 丽花 – Lì Huā (Piękny Kwiat)
• 流河 – Liú Hé (Płynąca Rzeka)

Chińska kultura biznesu

Warto dodać, że takie imię ma duże znaczenie w chińskiej kulturze biznesu. Na przykład jadąc na targi bądź na inne spotkanie biznesowe warto przygotować się i mieć ze sobą dwustronną wizytówkę (mingpian 名片) przetłumaczoną na język chiński. Umieszczenie naszego chińskiego imienia na wizytówce pozwoli Chińczykowi na zapoznanie się ze znakami tworzącymi dane imię. Dzięki temu unikniemy niepotrzebnych pytań czy nieporozumień wynikających z mnogości znaków chińskich mogących mieć tę samą lub podobną wymowę.

Warto pamiętać także, że w kontaktach biznesowych przyjęta jest forma zwracania się do drugiej strony z użyciem nazwiska i funkcji np. Wang Jingli (王经理), gdzie Wang to nazwisko, a Jingli to funkcja, którą pan Wang sprawuje (w tym wypadku dyrektor). W ten sposób wyrażamy szacunek dla rozmówcy i jego pozycji społecznej.